PORADNIK JĘZYKOWY

NUMER 1 / 2023

W ZESZYCIE

  • Badania korpusowe zyskują na popularności zarówno w zagranicznym, jak i polskim językoznawstwie. Jednym z owoców tych badań jest Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego, rejestrujący leksykę występującą w tekstach pisanych głównie XX wieku. Może on być podstawą różnorodnych badań między innymi na temat czasowników nadmiernej i maksymalnej efektywności, również takich, których nie notują inne źródła korpusowe i słownikowe.
  • Wypracowana w połowie XX wieku teoria aktów mowy jest stale rozwijana, również w ujęciu pragmatyczno-kognitywnym. Przykładem takich działań są badania zmierzające do opisu różnorodnych typów wypowiedzi jako aktów mowy, którym można przypisać konkretne cechy, realizowane przez wybór konkretnych środków językowych. Jednym z typów takich wypowiedzi są groźby karalne, które można analizować jako realizację tzw. przestępczych aktów mowy, a ich analiza wymaga podejścia interdyscyplinarnego.
  • Uwzględnienie czynników pozajęzykowych (politycznych, społecznych, gospodarczych) jest niezbędnym elementem analizy sposobów adaptacji koreańskich toponimów do polszczyzny. Adaptacja ta może przebiegać różnymi drogami, z których najważniejsze współcześnie to: transkrypcja McCune’a–Reischauera oraz propagowana przez władze Korei zmodyfi kowana transkrypcja MOE.
  • Przy okazji badań statystycznych nad stanem czytelnictwa w Polsce corocznie powraca temat współczesnego kryzysu czytelnictwa. O różnego rodzaju „zapaściach” czytelniczych czy szeroko rozumianych kulturalnych można też mówić w odniesieniu do wieków minionych, np. przełomu XVII i XVIII wieku. Nie oznaczało to jednak całkowitego upadku kultury literackiej w Polsce tamtego okresu. Badania pokazują, że autorzy tekstów wstępnych, którzy dostrzegali kryzys zainteresowania słowem pisanym, starali się na różne sposoby zachęcać czytelników do uważnej lektury.
  • Podstawą badań psycholingwistycznych mogłyby być przyczyny błędów popełnianych współcześnie przez obcokrajowców uczących się języka polskiego. Jedną z metod analizy tych przyczyn jest badanie skojarzeniowe, które pozwala identyfi kować różnorodne procesy, między innymi kształtowanie się podstaw systemu leksykalnego i syntagmatycznego.
***

Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego – Narodowy Korpus Języka Polskiego – korpusy językowe – językoznawstwo korpusowe – leksykografi a – czasowniki – efektywność – groźba – przestępcze akty mowy – pragmatyka – kognitywizm – prawo karne – toponim – onomastyka – język koreański – transkrypcje języka koreańskiego – adaptacja – barok – epoka saska – przedmowa – kultura literacka – język polski jako obcy – badanie skojarzeniowe – paradygmatyczny – syntagmatyczny.
 

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI

OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW

BIOGRAMY I WSPOMNIENIA