PORADNIK JĘZYKOWY

NUMER 9 / 2021

W ZESZYCIE

Problem metatekstowości parentezy istnieje niezależnie od przyjmowanego ujęcia (składniowego lub funkcjonalnego), czego dowodzą dyskusje o wzajemnych relacjach między parentetycznością a metatekstowością, chociaż obecny stan wiedzy o metatekście i parentezie pozwala na sprecyzowanie zakresów tych pojęć.
– Wyrażenia funkcyjne fundowane na pojęciu ilości tworzą mikrosystem kilku klas semantyczno-funkcjonalnych poziomu meta-. Są to operatory poziomu zdania, wypowiedzenia oraz wypowiedzi. Relacje semantyczne między nimi są podobne do tych, które występują między wyrażeniami z przedmiotowego poziomu języka.
– Słownikowe opisy wyrażeń w miarę oraz na miarę, choć oparte na trafnej intuicji leksykografów, nie są wystarczająco precyzyjne i uważna analiza ich wymagań składniowych oraz łączliwości (w tym częstych kolokacji) pozwala na wprowadzenie do tych opisów istotnych zmian.
– Operatory gradacji minimalnie i maksymalnie łączą się głównie z przymiotnikami parametrycznymi i oceniającymi. Oba wymagają od łączących się z nimi określeń charakteru relatywnego: minimalnie wymaga formy stopnia wyższego, maksymalnie – stopnia równego.
– Przymiotniki pozostali / pozostałe x-y oraz rzeczownik reszta [czegoś] funkcjonują jako wykładniki referencji ogólnej, są bliskie semantycznie, ale nie równoznaczne. Różnica między nimi sprowadza się do ujęcia wyznaczanego zbioru. W wypadku przymiotnika zbiór jest zorientowany na elementy wchodzące w jego skład, a w wypadku rzeczownika – na pewną całość ujętą kolektywnie.
– Niewielka klasa czasowników mówiących o usuwaniu fałszu ukazuje zasadniczy mechanizm mówienia, prezentując wagę nachylenia dyskursu ku prawdzie. Pozbywanie się fałszu z interakcji komunikacyjnej łączy się w strukturze znaczenia tych predykatów z aprobatą działań agensa ujawniającego fałsz.

***

Semantyka – składnia – metatekst – pole pojęciowo-leksykalne – relacje semantyczne – derywacja semantyczna – parenteza – wyrażenia liczbowe – operatory metatekstowe – operatory metapredykatyw ne – wykładniki referencji – fałsz – czasownik.

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

SPRAWOZDANIA, UWAGI, POLEMIKI

RECENZJE

  • Katarzyna Sornat : Władysława Bryła, Agnieszka Bryła-Cruz, Joanna Rychter, Współczesne koncepty poetyckie, publicystyczne i kaznodziejskie, Gorzów Wielkopolski 2020.Pobierz artykuł

OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW