PORADNIK JĘZYKOWY

NUMER 3 / 2019

W ZESZYCIE

  • Na ogół użytkownicy języka posługują się dwiema jego odmianami substancjalnymi – mówioną i pisaną; determinuje to, że ich przekazy różnią się nie tylko tworzywem, ale także stylem poznawczym, budową tekstów i ich spójnością.
  • Teksty młodzieży licealnej, tworzone z intencją oddania cech języka charakterystycznych dla płci, wykazują, że młodzież kieruje się przede wszystkim stereotypami kulturowo-językowymi, nie zaś realnymi właściwościami języka obu płci.
  • W wypowiedziach internautów, komentujących wydarzenia polityczne, występują liczne neologizmy, mające – w większości – postać kontaminacji leksykalnych, którym na poziomie konceptualnym odpowiadają amalgamaty pojęciowe.
  • W telewizyjnych serwisach informacyjnych kształtują się pewne uogólnione wzorce czytania towarzyszące akcentowaniu, które jest jednym z kilku ważnych środków ekspresyjnych, służących optymalnemu zrozumieniu treści komunikatów.
  • Wynikiem świadomości fonologicznej jest zdolność różnicowania fonemów, dokonywanie operacji na cząstkach fonologicznych, pamięć i percepcja słuchowa oraz koordynacja zmysłowo-ruchowa; badania wykazują, że uczniowie mają te umiejętności wykształcone poniżej przyjętych norm.
  • Odchylenia od norm ortografi cznych występujące w tekstach uczniowskich pojawiają się najczęściej w cząstkach fl eksyjnych (najczęściej na granicy tematu fl eksyjnego i końcówki), a także na granicy cząstek słowotwórczych.
  • Socjolekt osób z niepełnosprawnością wzroku ma charakter ekspresywny; leksyka i metaforyka służą manifestowaniu pozycji społecznej tej grupy osób oraz postaw przyjmowanych przez nie wobec swej niepełnosprawności.
***

Komunikacja językowa – mowa – pismo – interpunkcja – język płci – komentarz internetowy – neologizm – amalgamat pojęciowy – język telewizji – akcentowanie – świadomość fonologiczna uczniów – świadomość ortografi czna uczniów – socjolekt osób z niepełnosprawnością wzroku – leksyka – metaforyka.

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

  • Aldona Skudrzyk : Determinizm technologiczny a przestankowanie w epoce / kulturze odwróconych wektorów, czyli przecinek bezmyślności i kropka nienawiści.
  • Jolanta Szpyra-Kozłowska : Językowa „zmiana płci”. Narracja męska i kobieca w wypracowaniach licealistów.
  • Marta Chojnacka : Ciamajdan, oszołomstwo, puczyści... Wybrane zjawiska słowotwórcze w komentarzach internetowych na temat działań opozycji parlamentarnej w grudniu 2016 r.
  • Jagoda Bloch : Akcentowanie w telewizyjnych serwisach informacyjnych.
  • Justyna Zwolan : Świadomość fonologiczna uczniów drugiej klasy szkoły podstawowej.
  • Roman Starz : Lokalizacja odchyleń od norm ortograficznych w wyrazach z tekstów uczniowskich.
  • Anna Wróblewska : Język osób z niepełnosprawnością wzroku: leksyka i metaforyka środowiskowa.

RECENZJE

  • Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk : Bożena Matuszczyk, Archaizmy leksykalne (*) w Słowniku języka polskiego S.B. Lindego w świetle geografi i lingwistycznej, Gdańsk 2017.

OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW

SŁOWA I SŁÓWKA