PORADNIK JĘZYKOWY

NUMER 9 / 2012

W ZESZYCIE

  • Konstytucja PRL z 1952 roku jest tekstem deklaratywno-propagandowym, co świadczy o ideologiczno-propagandowej polityce prowadzącej do jej ustanowienia. Potwierdza to układ treści trzech części tego aktu oraz zastosowane słownictwo.
  • Polski dyskurs publiczny ma najczęściej charakter retoryczny, przy czym przeważa retoryka mająca na celu zniszczenie „przeciwnika”, stosująca zabiegi uproszczonego wizerunku, stereotypizacji, stygmatyzacji, degradacji, marginalizacji i wykluczenia.
  • Zabawa słowem jest cechą wyróżniającą tekstów nagrywanych na pocztę głosową telefonów komórkowych. Towarzyszy temu tendencja do tworzenia relacji pozbawionej dystansu oraz indywidualizacja wypowiedzi.
  • Rozwój prasy publikowanej w Internecie powoduje przemiany w strukturze gatunkowej tekstów prasowych, a także w budowie samych tekstów. Świadczą o tym m.in. ich nagłówki – bardziej rozbudowane, o niższym poziomie ekspresywności niż w tradycyjnych tekstach prasowych.
  • Polska terminologia bankowa jest w trakcie przemian. We współczesnych tekstach o tej tematyce próbuje się przeszczepić na grunt polski nowe pojęcia, charakterystyczne dla gospodarki rynkowej.
  • Teksty prawne opierają się przede wszystkim na dwóch stylach funkcjonalnych polszczyzny – na stylu naukowym oraz stylu urzędowym, ale nie ograniczają się do repertuaru ich środków. Być może, że termin styl urzędowy powinien być zastąpiony terminem styl prawno-urzędowy.
  • Język miejski w swej strukturze semantycznej ma różne warstwy. Miejskie słownictwo Poznania dotyczące emocji jest zróżnicowane funkcjonalnie i genetycznie – por. m.in. nazwy emocji, doznawania uczuć, subiektów emocji, objawów emocji; archaizmy, dialektyzmy, zapożyczenia z języka niemieckiego.
***

Języki specjalne – język polityki – język prasy – język prawny – retoryka – perswazja – słownictwo specjalistyczne – słownictwo środowiskowe

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

  • Irena Kamińska-Szmaj : Konstytucja PRL z 1952 roku jako akt deklaratywno­ propagandowy
  • Anna Cegieła : O retoryce pogardy i wykluczenia w polskim dyskursie publicznym
  • Małgorzata Marcjanik, Magdalena Romańska : Struktura tekstów nagrywanych na pocztę głosową telefonów komórkowych
  • Anna Tereszkiewicz : Kilka uwag o nagłówkach w prasie tradycyjnej i internetowej
  • Krzysztof Wróblewski : Akronimy w słownictwie dotyczącym bankowości (lata 1989–1999) na podstawie Kompendium terminów bankowych Roberta Pattersona
  • Iwona Piwowarczyk : Język prawny i jego miejsce wśród stylów funkcjonalnych współczesnej polszczyzny
  • Przemysław Wiatrowski : O opipiałym kałmuku i zadudlanej bojónczce, czyli wyrażanie emocji w polszczyźnie miejskiej Poznania (na podstawie Słownika gwary miejskiej Poznania pod redakcją Moniki Gruchmanowej i Bogdana Walczaka)

SŁOWNIKI DAWNE I WSPÓŁCZESNE

  • Magdalena Majdak : Słownik języka Jana Chryzostoma Paska, Wrocław 1965–1973, red. Halina Koneczna, Witold Doroszewski

RECENZJE

  • Bogdan Walczak : Alicja Sakaguchi, Język – mistyka – proroctwo. Od doświadczenia do wysłowienia, Poznań 2011
  • Ewa Rodek : Krzysztof Maćkowiak, U źródeł polskiej świadomości językowej (X–XV wiek), Poznań 2011

OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW

  • Ewa Rudnicka : Czy Gapiszon to japiszon?, czyli o nieskodyfikowanym sufiksie

SŁOWA I SŁÓWKA