PORADNIK JĘZYKOWY

NUMER 6 / 2016

W ZESZYCIE

  • Norma skodyfikowana to pojęcie z zakresu kultury języka, które funkcjonuje w polskim językoznawstwie od lat 80. XX w., natomiast procesy jej kształtowania się w polszczyźnie można obserwować – na podstawie rozstrzygnięć poprawnościowych – już od lat 80. XIX w.
  • Jednym z podstawowych wyznaczników stylu urzędowego jest kategoria komunikatywności (jasność, prostota, zwięzłość, dynamiczność, konkretność, konstrukcyjność, stosowność), jednakże analiza tekstów wskazuje, że dominują w nim cechy będące jej zaprzeczeniem.
  • Normy grzeczności, obowiązujące w wystąpieniach publicznych, są często intencjonalnie łamane, szczególnie zasada aprobaty i życzliwości dla partnera, co wynika ze strategii wizerunkowej polityków i chęci uatrakcyjnienia przekazu; powoduje to jednak nadmierne przesuwanie się granic dopuszczalnych zachowań.
  • Przekształcenia współczesnej polszczyzny są przyczyną zmian normy językowej, w tym wzorcowej normy wymawianiowej; problem ten jest istotny m.in. w perspektywie dydaktycznej w związku z ortofonicznym kształceniem studentów aktorstwa.
  • Mechanizmy fonologicznej polonizacji zapożyczeń z języka angielskiego związane są kontekstem fonologicznym, ograniczeniami fonotaktycznymi oraz rodzimymi procesami fonologicznymi; należy tu także uwzględnić czynniki o charakterze morfologiczno-leksykalnym.
***

Norma językowa – norma skodyfikowana – wykroczenia przeciwko normie stylu urzędowego – normy grzeczności – norma wzorcowa w wymowie – mechanizmy polonizacji anglicyzmów.

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

  • Piotr Zbróg : Ciągłość i zmiana w skodyfikowanej normie językowej w minionym stuleciu
  • Eliza Czerwińska : Stylistyczne wykładniki niekomunikatywności tekstów urzędowych
  • Barbara Sobczak : Normy grzeczności a zmiany w publicznych zachowaniach (nie tylko) językowych
  • Iwona Sołtys : Norma wzorcowa w wymowie. Wyzwania dydaktyczne.
  • Jolanta Szpyra-Kozłowska : Wewnątrzjęzykowe mechanizmy fonologicznej polonizacji zapożyczeń angielskich

GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO

RECENZJE

  • Przemysław Wiatrowski : Bogusław Dunaj, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część 1. Fonetyka i fonologia, Tarnów 2015
  • Julita Śmigielska : Laura Polkowska, Język prawicy, Warszawa 2015

OBJAŚNIENIA WYRAZÓW I ZWROTÓW

SŁOWA I SŁÓWKA